กลิ่นในข้าวหอมมะลิไม่ใช่กลิ่นดอกมะลิ แต่มันคือกลิ่นนี้ต่างหาก
ข้าวหอมมะลิ หรือ jasmine rice คือข้าวสายพันธุ์ไทย ที่เป็นที่นิยมปลูกเเละนิยมรับประทาน ด้วยความที่มีกลิ่นหอมเฉพาะตัว บวกกับความนุ่ม หุงขึ้นหม้อ ทำให้สามารถครองใจผู้บริโภคทั้งไทยเเละต่างชาติได้ เเต่ต่อให้มีชื่อว่าข้าวหอมมะลิก็ตาม ก็ไม่ได้มีกลิ่นมะลิอย่างชื่อ จะกลิ่นอะไรนั้น วันนี้มีคำตอบค่ะ
สารที่ให้กลิ่นในข้าวหอมมะลิ เป็นสารระเหยที่มีชื่อว่า 2-acetyl-1-pyrroline (2AP) ซึ่งสารตัวนี้ไม่ได้เป็นสารที่อยู่ในดอกมะลิ เเต่อยู่ในใบเตย เเละดอกชมนาด เมื่อหุงข้าวสุง ความร้อนจะทำให้สารระเหยในเซลล์ข้าวเเตกออก ทำให้เราได้กลิ่น ยิ่งหุงสุกใหม่ ๆ จะยิ่งหอมมาก
เเต่ด้วยความที่ชื่อข้าวหอมมะลิ เลยทำให้หลายคนเข้าใจผิดว่า มีกลิ่นเหมือนดอกมะลิ เเต่จริง ๆ เเล้วมันคือกลิ่นใบเตยต่างหาก ซึ่งที่มาของชื่อข้าวหอมมะลิ น่าจะมาจากเวลาหุงสุก ข้าวจะมีสีขาวเรียวราวกับดอกมะลิ จึงถูกตั้งว่าข้าวหอมมะลิ ซึ่งจริง ๆ น่าจะตั้งว่า ข้าวขาวหอมดอกมะลิ หมายความว่าข้าวขาวที่มีกลิ่นหอม มีความคล้ายดอกมะลิ เเต่มันอาจจะชื่อยาวไปมั้ง 55555
โดยปัจจุบันจะมีข้าวอยู่สองประเภทคือ ข้าวหอม (มีสาร 2AP) เเละข้าวไม่หอม ซึ่งเเน่นอนข้าวหอมจะราคาเเพงกว่า ซึ่งกลิ่นหอมจากข้าว ขึ้นอยู่กับสถานที่ปลูก เวลาปลูกด้วยนะคะ เพราะสิ่งเเวดล้อมมีผลต่อกลิ่นหอมในข้าวได้
เช่น ถ้าปลูกในดินเค็ม หรือดินค่อนข้างเเล้งสักหน่อย ข้าวหอมจะมีการสร้างสาร 2AP มาก กลิ่นก็จะหอมมากเป็นพิเศษ โดยเฉพาะเเถบอีสาน จะปลูกข้าวหอมมะลิที่ค่อยข้างคุณภาพดี ในขณะที่ถ้าปลูกในพื้นที่ชุ่มน้ำตลอดเวลา กลิ่นก็จะน้อยกว่า เเอดคิดว่าข้าวน่าจะดูดน้ำเข้าไปมาก เเละเจือจางกลิ่น ความหอมเลยน้อยลง
ปัจจุบันก็มีข้าวหอมมะลิหลากหลายยี่ห้อให้เราเลือกซื้อกัน ส่วนตัวเเอดก็ไม่รู้เหมือนกันว่ายี่ห้อไหนกลิ่นหอมกว่า เเต่ที่ซื้อกลิ่อยู่บ่อย ๆ ก็ฉัตรสีส้มค่ะ สำหรับใครที่พอจะรู้บอกเเอดได้นะคะ