คูน ทูน ตูน หรือ ออดิบ เป็นทั้งผักทั้งยา สรรพคุณมากเหลือเชื่อ
คูน ภาคกลางและอีสานเรียก คูน หรือ ทูน ภาคเหนือเรียก ตูน หรือ ตุน ภาคใต้เรียก ออดิบ อ้อดิบ เอาะดิบ หรือ ออกดิบ เป็นพืชที่มีลักษณะคล้ายกับต้นบอน มีหัวอยู่ใต้ดิน ใบมีสีเขียวอ่อน ก้านสีเขียวอมขาว ใช้ประกอบอาหารได้หลายเมนู ในด้านสมุนไพรใช้รักษาโรคได้หลายชนิด
คูนใช้ประกอบอาหารได้หลายเมนู ส่วนที่นำมาทำอาหารได้คือ ก้านใบ และใบอ่อน ก้านที่โตเต็มที่ เมื่อลอกเปลือกออกแล้วจะกินสดเป็นผักจิ้มกับน้ำพริก ส้มตำ หรือลาบก็ได้ นำไปทำอาหารก็ได้ ภาคเหนือนิยมนำคูนไปทำแกง ทำแกงคูนใส่กะทิบ้าง ไม่ใส่กะทิบ้าง ส่วนภาคใต้นิยมนำไปทำแกงเหลืองคูนใส่เนื้อปลา หรือที่เรียกว่าแกงส้มคูนนั่นเอง อาหารที่อาหารที่ขึ้นชื่อได้แก่ แกงตูนปลาดุก แกงส้มคูนกุ้งฝอยปลาน้อย ใบคูนใช้ใบอ่อนแกงใส่หนังควายแห้ง เนื้อแห้ง หมูสามชั้น ก้านคูนเป็นผักกินกับส้มตำปูปลาร้า ส้มตำปูโรยถั่วตำถั่วฟักยาว ตำแตงกวา
คุณค่าทางโภชนาการ
คูนมีคุณค่าทางอาหารสูง ก้านและใบอ่อน 100 กรัมให้พลังงานแค่ 9 กิโลแคลอรี ประกอบด้วย เส้นใยอาหาร 0.8 กรัม แคลเซี่ยม 115 มิลลิกรัม ฟอสฟอรัส 30 มิลลิกรัม นอกจากนี้ยังให้วิตามินเอ วิตามินบี1 วิตามินบี2 วิตามินบี3 และวิตามินซี
สรรพคุณทางยา
คูน มีสรรพคุณเป็นยาเย็น มีธาตุอาหารที่เป็นประโยชน์มาก โดยเฉพาะมีแคลเซียม และวิตามินซีอช่วยในการบำรุงกระดูกและฟัน แก้ใข้หวัดต้านหวัดหัวลม ลำต้นใต้ดินใช้แก้พิษไข้ พิษร้อน พิษตาลซาง รักษาแผล กัดฝ้า กัดหนอง ภาคเหนือใช้ผลสดฝนผสมกับน้ำผึ้งกินละลายเสมหะ รีบหารับประทาน คูน ทูน ตูน หรือออดิบ เพื่อบำรุงรักษาสุขภาพร่างกายอีกทางหนึ่ง