"Vladimir the Great" ฮีโร่ผู้ที่รัสเซียกับยูเครน..อยากครอบครอง

เคยได้ยินคำว่า "นักบุญวลาดิเมียร์" กันมั้ย ? และเป็นใคร มีบทบาทสำคัญยังไงกับชาวรัสเซียและชาวยูเครน จนต้องแย่งชิงเพื่อจะได้เป็นเจ้าของ งั้นมาอ่านกันดู

1. ใครๆก็รักวลาดิเมียร์
ในที่นี้ไม่หมายถึงวลาดิเมียร์ ปูติน ผู้นำที่กำลังทำสงครามกับประเทศยูเครนแต่อย่างใด แม้ว่าเขาจะมีแฟนคลับเยอะทั้งนอกและในประเทศ และมีคะแนนที่สูงในระดับเกิน 80% มาโดยตลอด แต่ในที่นี้เรากำลังกล่าวถึง “เซนต์วลาดิเมียร์” องค์ชายที่ได้รับการยกย่องว่าเป็นผู้สร้างรากฐานของจักรวรรดิรัสเซียขึ้นมาต่างหาก

Vladimir the Great

2. ยูเครนรู้สึกว่าฮีโร่ถูกขโมย
เรื่องของเซนต์วลาดิเมียร์ เป็นประเด็นในช่วงต้นเดือนพฤศจิกายน 2016 (พ.ศ. 2559) เนื่องจาก "วลาดิเมียร์ ปูติน" (Vladimir Putin) ได้ไปเปิดตัวอนุสาวรีย์ของนักบุญที่ชื่อเดียวกันกับตัวเอง ซึ่งตั้งอยู่ไม่ไกลจากพระราชวังเครมลิน (Grand Kremlin Palace) ในกรุงมอสโคว จนได้สร้างความไม่พอใจให้กับชาวยูเครน ที่รู้สึกเหมือนถูกโดนขโมยฮีโร่ไปเป็นของรัสเซีย

Vladimir Putin

Grand_Kremlin_Palace,_Moscow

3. นักบุญวลาดิเมียร์คือใคร ?
"นักบุญวลาดิเมียร์ หรือ วลาดิเมียร์มหาราช" (Vladimir the Great) คือเจ้าผู้ครองแคว้น “เคียฟ” เมืองหลวงของยูเครนในปัจจุบัน ซึ่งพระองค์คือผู้ที่สามารถรวบรวมแคว้นเคียฟกับนอฟโกรอด (Novgorod) เข้าเป็นหนึ่ง และเป็นผู้ที่เปลี่ยนให้ดินแดนแถบนี้กลายเป็นอาณาจักรแห่งคริสเตียนออร์ธอดอกซ์

เพราะสำหรับชาวยูเครนแล้วนักบุญวลาดิเมียร์ ถือว่าเป็นวีรบุรุษของชาวเคียฟ ซึ่งเชื่อมโยงกับชาวยูเครนในยุคปัจจุบันโดยตรง และการที่วลาดิเมียร์ ปูติน จงใจที่จะยกย่องนักบุญชื่อเดียวกับตัวเองนั้น จึงทำให้ชาวยูเครนรู้สึกว่าพวกเขากำลังถูกโดนขโมยสัญลักษณ์ ที่เป็นอัตลักษณ์ประจำชนชาติยูเครนของตนเองไปนั่นเอง

S.Vladimir_by_anonymous_after_Vasnetsov_(20_c,_priv.coll)

4. ประวัติเจ้าชายฯ
"เจ้าชายวลาดิเมียร์มหาราช" (Vladimir the Great) เป็นผู้ปกครองของอาณาจักรเคียฟวานรุส (Kievan Rus) ในช่วงปี ค.ศ. 980 (พ.ศ. 1523) จนถึง ค.ศ. 1015 (พ.ศ. 1558) พระองค์ประสูติเมื่อราวปี ค.ศ. 956 (พ.ศ. 1499) เป็นโอรสของ "เจ้าชายสเวียโตสลาฟ" (Sviatoslav) ตระกูลเจ้าที่มีเชื้อสายนอร์แมน (หรือพวกไวกิ้ง) และรุส (Norman-Rus) ซึ่งพระองค์ก็ยังมีเชษฐา (พี่ชาย) และอนุชา (น้องชาย) ร่วมบิดาอีกหลายพระองค์

Kievan Rus 1

Kievan Rus 2

5. การแย่งชิงอำนาจกับพี่น้อง
จนพระองค์ได้รับการแต่งตั้งให้เป็นเจ้าชายแห่งนอฟโกรอฟ หลังจากนั้น 2 ปี พระบิดาก็สิ้นพระชนม์ จึงนำไปสู่การแย่งชิงอำนาจในบรรดาพระโอรสด้วยกันเอง สถานการ์ได้บีบให้เจ้าชายวลาดิเมียร์ ต้องหนีไปยังสแกนดิเวียร์ เพราะถูก "เจ้าชายยาโรโพล์ก" (Prince Yaropolk) เจ้าผู้ครองแคว้นเคียฟ ซึ่งเป็นพี่น้องร่วมสายเลือดใช้กำลังยึดอำนาจ เจ้าชายวลาดิเมียร์จึงต้องไปซ่องสุมกำลังอยู่ที่แดนไวกิง

ก่อนที่จะยกทัพมายึดเอานอฟโกรอฟคืนจากเจ้าชายยาโรโพล์กได้สำเร็จในปี ค.ศ. 980 (พ.ศ. 1523) และได้สังหารเจ้าชายยาโรโพล์ก ซึ่งเป็นพี่น้องของตนเองในฐานทรยศ และได้สถาปนาตนเองเป็นเจ้าเหนือชาวรุสทั้งปวง และเริ่มขยายดินแดนไปยังอาณาจักรข้างเคียง

Prince Yaropolk

Yaropolk_murder

6. การเปลี่ยนศาสนา
เจ้าชายวลาดิเมียร์มีพระชายาหลายพระองค์ และก่อนจะรับศาสนาคริสต์ฯเข้ามา ก็ทรงมีการแต่งงานกับคนนอกศาสนาหลายครั้ง จนกลายเป็นพ่อที่มีลูกชายจำนวนกว่า 13 คน (หรือมากกว่านั้น) พระองค์นับถือความเชื่อแบบดั้งเดิม และบูชาเทพเจ้าของชาวสลาฟ

จนกระทั่ง "จักรพรรดิบาซิลที่ 2" (Basil II) แห่งไบแซนไทน์ ได้มาขอความช่วยเหลือให้ไปช่วยปราบเหล่าคนเถื่อน ที่ออกอาละวาดในดินแดนโรมันตะวันออก โดยจะแลกกับน้องสาวคือ "เจ้าหญิงแอนน์" ให้แต่งงานกับเจ้าชายฯ และจะต้องหันมานับถือคริสต์ศาสนาด้วย

แต่บางสำนวนก็บอกว่า เจ้าชายฯนำกองกำลังคนเถื่อนบุกไปบีบบังคับ ให้จักรพรรดิไบแซนไทน์ยกน้องสาวให้เป็นชายาตนเอง แต่ถึงยังไงสุดท้ายแล้วทั้งสองฝ่ายก็ยอมรับข้อตกลงกัน พอในปี ค.ศ. 987 (พ.ศ. 1530) เจ้าชายฯก็ได้เข้ารับพิธีรับศีลล้างบาปที่ไครเมีย และสั่งทำลายรูปเคารพต่างๆของชาวบ้าน และให้ประชาชนเปลี่ยนมานับถือศาสนาคริสต์แทน

basil ii byzantine

7. สองชนชาติต่างอ้างเป็นเจ้าของ
และทั้งยูเครนกับรัสเซียล้วนเชื่อว่าเจ้าชายวลาดิเมียร์นั้น คือต้นสายความเป็นมาของชนชาติตน ต่างฝ่ายก็ต่างอ้างว่าตน "เป็นเจ้าของ" วีรบุรุษพระองค์นี้แต่ฝ่ายเดียว บางก็ว่าเรื่องราวของเจ้าชายฯ เป็นเพียงตำนานปรัมปราจนเล่ากันเสียเยอะ และได้เผยแพร่ไปในวงกว้าง

โดยคนแต่งก็คือ "บาทหลวงชาวเคียฟ" เมื่อปี ค.ศ. 1674 (พ.ศ. 2217) นี่เอง โดยคนแต่งพยายามจะบอกว่า "พระเจ้าซาร์แห่งมอสโคว" เป็นทายาทโดยชอบธรรมที่จะสืบสายเลือดมาจากเจ้าชายแห่งเคียฟ ในยุคที่มองโ...ังไม่ได้ก่อกำเนิด เพื่อหวังจะโน้มน้าวให้พระเจ้าซาร์แห่งมอสโคว ในสมัยนั้นให้การปกป้องเคียฟ

Kiev city

8. ตำนานได้สร้างความเจ็บปวด
ถึงแม้ตำนานของเจ้าชายฯ จะถูกแต่งขึ้นจะด้วยวัตถุประสงค์ใด หรือเพื่อแอบแฝงทางการเมืองก็ตาม หลังสิ้นสุดรัชสมัยของพระองค์หลายร้อยปี ก็ย่อมมีคนตั้งข้อสงสัยว่า เรื่องราวดังกล่าวเป็นความจริง-เท็จหรือไม่ ? และน่าเชื่อถือประการใด ซึ่งมันก็คงเหมือนกับพงศาวดารของหลายๆชาติที่มีกัน แต่ที่แน่ๆเรื่องแต่งนี้ที่เป็นความหวังดีของบาทหลวงชาวเคียฟ

ก็ได้กลายมาเป็นดาบสองคม ที่ทำให้รัสเซียยึดถือจากพระคัมภีร์ ในการอ้างสิทธิเหนือดินแดนของชนชาติสลาฟตะวันออก และมองว่ายูเครนเป็นรัฐที่ควรจะตกอยู่ภายใต้อำนาจของรัสเซีย แม้การอ้างว่าเจ้าชายวลาดิเมียร์แห่งเคียฟ คือบรรพบุรุษของชาวรัสเซีย

ก็คงไม่เท่ากับความเจ็บปวดของชาวยูเครน ที่รัสเซียกำลังจะผนวกภูมิภาคไครเมีย ซึ่งเป็นสถานที่ที่ตามตำนานระบุว่า..เป็นดินแดนที่เจ้าชายวลาดิเมียร์ได้รับศีลล้างบาป เพื่อให้ไปเป็นส่วนหนึ่งของรัสเซียนั่นเอง