สายพันธุ์พืชหายากที่พบได้ในไทยเพียงประเทศเดียวในโลก
ประเทศไทยเป็นประเทศที่อุดมสมบูรณ์ไปด้วยสิ่งมีชีวิตที่หลากหลาย
เต็มไปด้วยสายพันธุ์สัตว์และพืชมากมายที่หลายชนิดก็หาได้ยาก
หรือเป็น 'สิ่งมีชีวิตเฉพาะถิ่น' ที่พบได้เฉพาะในไทยเพียงแห่งเดียว
โดยหนึ่งในนั้นคือพืชน้ำชนิดหนึ่งที่หาได้ยากมาก
วันนี้เราจะพาไปทำความรู้จักกับพืชชนิดนี้กันครับ
นี่คือ 'พลับพลึงธาร หรือ หอมน้ำ'
(Onion plant, Thai onion plant, Water onion)
เป็นพืชน้ำชนิดหนึ่ง มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Crinum thaianum
อยู่ในวงศ์พลับพลึง (Amaryllidaceae)
ถือได้ว่าเป็นพืชน้ำที่สวยงามและหายากมากที่สุดชนิดหนึ่ง
โดยพบได้เฉพาะที่จังหวัดระนองตอนล่างและพังงาตอนบน ในจังหวัดระนองพบที่คลองนาคา
ตำลนาคา อำเภอสุขสำราญ และที่คลองบางปรุ ตำบลกะเปอร์ อำเภอกะเปอร์
ส่วนที่จังหวัดพังงา พบที่คลองตาผุด บ้านห้วยทรัพย์ คลองสวนลุงเลื่อน ตำบลคุระ
อำเภอคุระบุรี คลองนายทุย คลองบ้านทับช้าง คลองบ้านโชคอำนวย ตำบลแม่นางขาว
อำเภอคุระบุรี และตามคลองย่อยต่าง ๆ ในเขตรอยต่ออำเภอคุระบุรีและอำเภอตะกั่วป่า
ถือเป็นพืชเฉพาะถิ่น ไม่พบที่ใหนในโลก ปัจจุบันพบเหลือแค่ร้อยละ 1 เท่านั้น
และพบขึ้นอยู่อย่างกระจัดกระจาย จึงได้ขึ้นเป็นบัญชีพืชที่ใกล้สูญพันธุ์ของโลก
หรือ IUCN Redlist เมื่อปี 2011 สาเหตุของการลดลงเนื่องจากการเก็บหัวจำหน่าย
เอาไปเป็นพืชน้ำประดับ และจากสาเหตุการขุดลอกคลองเพื่อแก้ปัญหาน้ำท่วม
ปัจจุบันสถานะของพลับพลึงธาร ยังไม่ได้ถูกบรรจุในบัญชี
ของอนุสัญญาว่าด้วยการค้าระหว่างประเทศซึ่งชนิดสัตว์ป่าและพืชป่าใกล้สูญพันธุ์
หรือ CITES และไม่ได้รับการการคุ้มครองภายใต้กฎหมายใดใดในประเทศไทย
และแม่น้ำลำคลองที่เป็นถิ่นที่อยู่อาศัยของพลับพลึงธาร ก็ยังไม่มีกฎหมายใดใดให้การคุ้มครอง
อย่างไรก็แล้วแต่ ในระดับพื้นที่ ชุมชนและกลุ่มอนุรักษ์ต่างๆ ในหมู่บ้านที่พบพลับพลึงธาร
ได้มีกิจกรรมการอนุรักษ์และฟื้นฟู และมีกฎระเบียบต่าง ๆ
ที่ห้ามการขุดหาหัวพลับพลึงธารเพื่อการค้า