แม่น้ำสายใหญ่ที่สุด และมีความยาวมากที่สุดทางภาคใต้ของไทย

แม่น้ำตาปี (The Tapi or Tapee river) เป็นชื่อของแม่น้ำสายสำคัญที่อยู่ในเขตภาคใต้ของประเทศไทย เดิมมีชื่อว่า "แม่น้ำหลวง" เพราะมีต้นกำเนิดอยู่ที่ภูเขาหลวง ซึ่งเป็นยอดเขาที่สูงที่สุดของเทือกเขานครศรีธรรมราช อยู่ในเขตพื้นที่อำเภอพิปูน จังหวัดนครศรีธรรมราช ไหลผ่านอำเภอฉวาง อำเภอทุ่งใหญ่ จังหวัดนครศรีธรรมราช ผ่าน อำเภอพระแสง อำเภอเวียงสระ อำเภอบ้านนาสาร อำเภอเคียนซา อำเภอพุนพิน ไหลออกสู่อ่าวไทยที่อำเภอเมืองสุราษฎร์ธานี แม่น้ำตาปี มีความยาวทั้งหมดประมาณ 232 กิโลเมตร ถือเป็นแม่น้ำสายใหญ่ที่สุดและมีความยาวมากที่สุดในภาคใต้

เนื่องจากเป็นแม่น้ำขนาดใหญ่ที่มีความยาวมาก ชาวพื้นเมืองจึงเรียกชื่อ ของแม่น้ำสายนี้แตกต่างกันไปตามสถานที่ เช่น เมื่อผ่านอำเภอพุนพิน เรียกแม่น้ำท่าข้าม ด้วยความที่เป็นแม่น้ำสายใหญ่ที่สุดในเขตภาคใต้ ตลอดสายแม่น้ำมีความอุดมสมบูรณ์มาก เหมาะแก่การเพาะปลูกและการค้าขาย

แม่น้ำตาปี มีคลองสาขาที่สำคัญหลายสาย ได้แก่ ห้วยฉวาง ห้วยคลองสินปุน ลำอิปัน คลองพุนพิน คลองท่ากูบ คลองมะขามเตี้ย คลองขวาง ห้วยน้ำศก และแม่น้ำพุมดวง

แม่น้ำตาปีเป็นสินทรัพย์ทางธรรมชาติที่สำคัญมากในภาคใต้ของไทย เป็นแหล่งน้ำเพื่อการเกษตร สนับสนุนความหลากหลายทางชีวภาพ และมีส่วนสำคัญต่อวัฒนธรรมและประวัติศาสตร์ของภูมิภาค ถือเป็นทรัพยากรสำคัญที่ถูกใช้ประโยชน์อย่างหลากหลาย ทั้งเพื่อการเกษตร การประมง การคมนาคมขนส่ง และการท่องเที่ยว