จังหวัดทางภาคเหนือของไทย ที่ถูกประกาศจัดตั้งขึ้นใหม่ล่าสุด

จังหวัดพะเยา (Phayao Province)
เป็นจังหวัดหนึ่งที่ตั้งอยู่ทางภาคเหนือของประเทศไทย
พะเยาเป็นจังหวัดที่มีพื้นที่ติดชายแดน ตั้งอยู่ทางภาคเหนือตอนบน
มีอาณาเขตทางทิศเหนือ ติดต่อกับจังหวัดเชียงราย
ทิศใต้ ติดต่อกับจังหวัดลำปาง และจังหวัดแพร่
ทิศตะวันออก ติดต่อกับจังหวัดน่าน และแขวงไชยบุรี ของประเทศลาว
ส่วนทางด้านทิศตะวันตก ติดต่อกับเขตของจังหวัดลำปาง

 
พื้นที่ส่วนใหญ่ของจังหวัดพะเยาเป็นที่ราบสูงและภูเขา มีระดับความสูง
ตั้งแต่ 300–1,500 เมตร จากระดับน้ำทะเล มีเทือกเขาอยู่ทางทิศตะวันตก
ตะวันออกเฉียงเหนือ ตะวันออกเฉียงใต้และตอนกลางของพื้นที่จังหวัด

 
พะเยามีเอกลักษณ์เฉพาะด้วยมรดกทางวัฒนธรรมอันยาวนาน
โดยมีสถานที่ทางประวัติศาสตร์และวัดวาอารามกระจายอยู่ทั่วจังหวัด
เศรษฐกิจท้องถิ่นส่วนใหญ่ของจังหวัดยังพึ่งพาเกษตรกรรม
นอกจากนี้ จังหวัดนี้มีชื่อเสียงในด้านการผลิตงานหัตถกรรมหลายประเภท
รวมถึงผ้าทอและเครื่องปั้นดินเผา ซึ่งได้รับการยกย่องอย่างสูง
ในด้านงานฝีมือและการออกแบบที่ปราณีตและสวยงาม

 
แม้ว่าพะเยาจะถือเป็นเมืองเก่าแก่อีกเมืองหนึ่ง
แต่ในทางการปกครอง จังหวัดพะเยาถือเป็นจังหวัดใหม่
หลังจากมีการประกาศจัดตั้งเป็นจังหวัดอย่างเป็นทางการ
เมื่อวันที่ 28 สิงหาคม พ.ศ. 2520 โดยแยกออกจากจังหวัดเชียงราย
ตามพระราชบัญญัติตั้งจังหวัดพะเยา พ.ศ.2520 ที่ประกาศใน
ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 94 ตอนที่ 69 วันที่ 28 กรกฎาคม 2520
พะเยาถือเป็นจังหวัดลำดับล่าสุด หรือจังหวัดใหม่ที่สุดของภาคเหนือ