โพชฌงค์ 7 คืออะไร ?

โพชฌงค์ 7 คือ ธรรม 7 อย่างที่เป็นองค์ประกอบพื้นฐานที่สำคัญแห่งการตรัสรู้

ถ้าขาดไปแม้ 1 ใน 7 การตรัสรู้จะเกิดขึ้นไม่ได้ นั่นคือ

1.สติสัมปชัญญะ

2.ธรรมะวิจัย (ความเข้าใจในธรรม เช่น ขันธ์ 5 อายตนะ เวทนา กิเลส ตัณหา ฯลฯ)

3. วิริยะ (ความเพียร)

4.ปีติ (ความอิ่มเอิบใจ)

5.ปัทสิทธิ (ความสงบของกายและใจ)

6.สมาธิ

7.อุเบกขา (ความวางเฉยในรูปนาม ทุกข์สุข)

เมื่อธรรมทั้ง 7 อย่างนี้เกิดขึ้นจะเสริมแรงซึ่งกันและกันจนจิตมีพลังแก่กล้า

วงจรแห่งโพชฌงค์ทั้ง 7 จะหมุนวนและเสริมพลังให้แก่กันและกันอย่างต่อเนื่อง จนถึงขีดสุด จิตจะมีกำลังมหาศาลจากสมาธิ พลังแห่งสมาธิจะส่งผลให้เกิดปีติอย่างแรงกล้า

และปีติจะส่งพลังไปเสริมวิริยะอีกครั้ง เมื่อเกิดความเพียรจะเป็นตัวเสริมให้เกิดอุเบกขาเพิ่มขึ้น อุเบกขาที่เพิ่มขึ้นจะสนับสนุนให้เกิดความสงบ (ปัสสิทธิ) และความสงบจะไปเสริมพลังให้กับสติสัมปชัญญะ

สติสัมปชัญญะที่เพิ่มขึ้นจะทำให้กำลังของสมาธิสูงขึ้นไปอีก กำลังแห่งสมาธิที่สูงขึ้นเรื่อยๆก็ส่งพลังไปที่ปีติ วนอยู่อย่างนี้ โพชฌงค์ 7 จึงเป็นการค้นพบที่สำคัญยิ่งของพระพุทธเจ้า

ถ้าจะเปรียบเทียบกับการพยายามออกไปอยู่เหนือโลกทางรูปธรรมกับการส่งจรวดขึ้นไปนอกโลก โพชฌงค์ 7 ก็คือเตาปฏิกรณ์พลังงานของจรวดที่เกิดปฏิกิริยานิวเคลียร์อย่างต่อเนื่อง และในที่สุดให้กำลังอย่างมหาศาลออกมา พลังอันเกิดจากโพชฌงค์ 7 สูงมาก ผู้ที่เข้าถึงธรรมนี้ แม้เพียงแต่ฟังการสวดโพชฌงค์ 7 หลายๆรอบเข้า พลังแห่งจิตจะพุ่งพรวด เกิดปีติอย่างมหาศาล ถึงขนาดสามารถรักษาโรคภัยไข้เจ็บได้ทั้งปวง

ในพระพุทธศาสนามีกล่าวไว้หลายเรื่อง เช่น เมื่อพระมหากัสสปะเถระอาพาธ พระพุทธเจ้าเสด็จมาและทรงสวดโพชฌงค์ 7 พอทรงสวดจบ พระมหากัสสปะก็หายอาพาธ ในทำนองเดียวกัน พระโมคคัลลานะหายอาพาธได้เมื่อพระพุทธเจ้าทรงแสดงโพชฌงค์ 7 ให้ฟัง แม้แต่พระพุทธเจ้าเอง เมื่อทรงอาพาธ ทรงโปรดให้พระมหาจุนทะสวดโพชฌงค์ 7 ถวาย เมื่อสวดจบพระพุทธองค์ทรงหายจากประชวร