เครื่องรางนำโชคที่โด่งดังที่สุด ในประวัติศาสตร์ยุคใหม่ของไทย

จตุคามรามเทพ

เป็นหนึ่งในเครื่องรางของไทยที่สร้างกระแสโด่งดังที่สุด
ในประวัติศาสตร์สังคมไทยยุคใหม่ มีจุดกำเนิดจากเมืองนครศรีธรรมราช
โดยมีรากฐานความเชื่อเกี่ยวกับเทพผู้พิทักษ์อาณาจักรศรีวิชัย
และการปกปักรักษาพระบรมธาตุเจดีย์ ความศรัทธาเริ่มแพร่ขยายตั้งแต่
ราวปลายทศวรรษ 2530 แต่ความนิยมถึงจุดสูงสุดในช่วงปี พ.ศ. 2550
เมื่อมีการจัดสร้างวัตถุมงคลรุ่นต่าง ๆ ออกมามากมาย และได้รับการประชาสัมพันธ์
ในสื่อทุกแขนง จนเกิดกระแสศรัทธาผสมกับกระแสการลงทุน ผู้คนจำนวนมหาศาล
แห่เช่าหาและเก็บสะสมจตุคามรามเทพ โดยเชื่อว่า
จะนำมาซึ่งโชคลาภ ความมั่งคั่ง และการปกป้องคุ้มครองจากสิ่งไม่ดี

ความร้อนแรงของกระแสจตุคามรามเทพปรากฏให้เห็นชัดในทุกพื้นที่
ทั้งในวัด ตลาด และงานบุญต่าง ๆ ราคาซื้อขายพุ่งสูงขึ้นจากหลักร้อย
ไปถึงหลักหมื่นหลักแสนในบางรุ่น สร้างเม็ดเงินหมุนเวียนจำนวนมาก
และยังช่วยกระตุ้นเศรษฐกิจท้องถิ่น โดยเฉพาะที่นครศรีธรรมราช
ซึ่งกลายเป็นศูนย์กลางของความเชื่อและการท่องเที่ยว อย่างไรก็ตาม
ความนิยมที่เกิดขึ้นรวดเร็วและรุนแรงเกินไปก็ทำให้การผลิตล้นตลาด วัตถุมงคล
ถูกสร้างในปริมาณมหาศาลจนเกินกว่าความต้องการแท้จริง กระแสที่เคยพุ่งสูง
จึงค่อย ๆ ซาลงในเวลาไม่นาน ราคาตกต่ำลง และความนิยมลดลงอย่างชัดเจน

แม้กระแสจตุคามรามเทพจะผ่านพ้นไป แต่ปรากฏการณ์ครั้งนั้น
สะท้อนให้เห็นพลังของศรัทธาที่ผสมผสานเข้ากับกลไกการค้า
และสื่อสมัยใหม่อย่างลงตัว จนกลายเป็น “ฟีเวอร์” ระดับประเทศที่หาชมได้ยาก
และยังคงถูกยกเป็นบทเรียนของการบริโภคความเชื่อเชิงพาณิชย์ในสังคมไทยจนถึงปัจจุบัน