คนโบราณมีเหตุผลอย่างไร จึงห้าม ขึ้นบ้านวันเสาร์ เผาผีวันศุกร์ โกนจุกวันอังคาร แต่งงานวันพุธ ?
คนโบราณจะตัดสินว่าอะไร ควรห้าม อะไรควรทำ ก็โดยสังเกตจากประสบการณ์ของตนเองที่เคยได้พบ ได้ฟังมา แล้วก็บอกต่อๆ กันไป อะไรที่ทำลงไปมีผลในทางไม่ดี ก็ห้ามทำ อะไรที่ทำแล้วได้ผลดี ก็บอกกล่าวเชิญชวนให้ทำ อย่างข้อห้ามเหล่านี้ เพราะเหตุใด คนโบราณจึงห้ามทำ
1. ห้ามขึ้นบ้านใหม่วันเสาร์ โดยให้เหตุผลว่า วันเสาร์ถือกันว่าเป็นวันเหนื่อย วันแห่งโทษทุกข์ เพราะดาวเสาร์ จัดเป็นดาวแห่งบาปเคราะห์ การขึ้นบ้านใหม่ ต้องการความร่มเย็น ความสุข และความมั่นคงถาวร เพราะฉะนั้นจึงห้ามปลูกสร้างบ้านเรือน
2. ห้ามเผาผีวันศุกร์ (ข้อนี้ได้อธิบายไว้ในกระทู้ที่แล้ว)
3. ห้ามโกนจุกวันอังคาร เพราะเป็นวันแรง เป็นวันแห่งสงคราม ควรแก่การออกรบ ไม่เหมาะแก่การจัดงานมงคล
4. ห้ามแต่งงานวันพุธ เพราะวันพุธ เป็นวันแห่งการเปลี่ยนแปลงง่าย ไม่เหมาะแก่การแต่งงาน เพราะจะทำให้คู่บ่าวสาวนอกใจกัน อาจมีการหย่าร้างในภายหลัง
ในเรื่องทำนองนี้ พระพุทธเจ้าตรัสว่า “อัตโถ อัตถัสสะ นักขัตตัง กิง กะริสสันติ ตาระกา ประโยชน์ (ความพร้อม) เป็นฤกษ์ของประโยชน์เอง ดวงดาวทั้งหลายจักทำอะไรได้” หมายความว่า ความพร้อมเป็นเรื่องสำคัญ อย่ามัวรอวันเวลา
ฤกษ์ยาม